Kỹ thuật chăm sóc cây điều
I. Chăm sóc cây thời kỳ kiến thiết cơ bản:
Tỉa chồi tạo tán:
Thường xuyên tỉa chồi nách từ mặt đất lên đến 60cm. Khi cây điều cao 0,8 – 1m thì bấm ngọn để 3 - 4 chồi cân đối trên cây. Khi cây phát tán rộng cần loại bỏ những chồi yếu, chồi gần thân chính.
Làm cỏ, chống cháy:
Cơ giới: Cày xới cách tán cây 1m vào giữa và cuối mùa mưa. Có thể làm cỏ bằng tay.
Trồng xen: Trong thời gian điều chưa khép tán, trồng xen các cây ngắn ngày, có chiều cao cây thấp và phải cách tán cây điều 1m nhằm kết hợp thu thêm sản phẩm nông nghiệp và làm cỏ chăm sóc cây điều.
Bón phân:
Cách bón: Khi vườn điều chưa khép tán nên bón phân theo hình vành khăn: Đào rãnh sâu 10-15 cm quanh mép tán sau đó rải đều phân và lấp lại. Đối với những vùng đất dốc thì đầu mùa mưa bón trên phần đất cao và cuối mùa mưa bón trên phần đất thấp của tán. Nên bón thêm phân chuồng khoảng 10-20 kg hoặc 5-10 kg phân hữu cơ vi sinh cho mỗi cây hàng năm.
Bón phân phun qua lá: Dùng loại phân Poly – feed 19-19-19, liều lượng 10 g/8 lít, phun 1 tháng/1ần sau khi trồng.
Cách chăm sóc cây điều thời kỳ bắt đầu cho thu hoạch và cây đang trong thời kỳ kinh doanh.
Thời kỳ này nông dân cần chú ý cách tỉa cành tạo tán để cho năng xuất cao.
Điều là cây ưa sáng, chỉ những cành mọc bên ngoài tán, trực tiếp nhận được ánh sáng mặt trời thì mới cho hoa và cho trái (gọi là cành hữu hiệu). Còn những cành mọc trong tán, không nhận được ánh sáng mặt trời, những cành vượt, cành sâu bệnh thì không có khả năng ra trái (gọi là cành vô hiệu). Các cành này hấp thu phân bón nhưng không cho trái. Mặt khác, vườn điều không được tỉa thưa, tạo tán, làm cho vườn cây rậm rạp, ẩm thấp, rất dễ phát sinh các sâu bệnh hại.
Như vậy, việc tỉa thưa, tỉa cành tạo tán cho cây điều sẽ làm gia tăng mật độ chồi và diện tích tán hữu hiệu, nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón, làm cho vườn cây thông thoáng, giảm độ ẩm và sâu bệnh hại, làm tăng năng suất, thu nhập cho bà con nông dân. Đồng thời, áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật bón phân cân đối hợp lý, chủ động phòng trừ sâu bệnh hại và sử dụng thuốc tăng ra hoa đậu quả sẽ giảm thiểu ảnh hưởng của thời tiết đến năng suất điều.
Thực tế chứng minh, thông qua chương trình phát động nông dân đồng loạt tỉa thưa, tỉa cành tạo tán cho cây điều rất nhiều hộ trên các địa phương đã mạnh dạn tỉa thưa vườn điều, chặt bỏ 20-30% số cây trên vườn (những cây quá dày, ít cho trái) nhưng năng suất không giảm mà lại tăng tương ứng. Như vậy, năng suất điều không phụ thuộc vào số cây trên vườn và số cành trên cây, mà phụ thuộc vào độ thông thoáng trong vườn, đảm bảo khoảng cách giữa 2 tán cây liền kề phải cách nhau 1-1,2m, giúp cây nhận được nhiều ánh sáng, chồi cây khỏe mạnh, tăng khả năng ra hoa, đậu quả.
1. Biện pháp tỉa thưa, tỉa cành tạo tán đúng kỹ thuật
Tỉa thưa: Các vườn điều trồng dày, có tán đan xen lẫn nhau, phải được đốn thưa chỉ duy trì mật độ 130-160 cây/ha và cắt bỏ những cành giao nhau, đảm bảo tán của cây này cách cây kia tối thiểu từ 1,0-1,2m.
Đánh dấu những cây thường xuyên không cho trái để cưa bỏ. Dùng cưa cắt sát gốc và dùng dao bóc vỏ để gốc cây mau chết và không nảy chồi mới. Thời điểm tỉa thưa được tiến hành cùng thời điểm tỉa cành tạo tán đợt I.
- Tỉa cành, tạo tán: Vườn điều kinh doanh bắt buộc phải tỉa cành tạo tán 2 đợt/năm.
Đợt 1: Được tiến hành ngay sau vụ thu hoạch kết thúc, khoảng tháng 6 -7 dương lịch (trước khi cây phát đợt lá mới). Thời điểm này tiến hành tỉa mạnh (kết hợp tỉa thưa nếu mật độ dày): tỉa bỏ những cành chạm mặt đất, cành nằm phía trong tán, bị che bóng, cành bị sâu bệnh, cành vượt, cành giao tán (cắt tán rời nhau 1-1,5m).
Đợt 2: Được tiến hành vào tháng 8-9 hàng năm. Lần này chỉ cắt tỉa vệ sinh (cắt tỉa cành nhỏ nằm trong tán, bị che bóng, cành sâu bệnh, cành vượt), tuyệt đối không tỉa cành có kích thước lớn, cây chảy nhựa, ảnh hưởng ra hoa đậu quả.
Phương pháp tỉa cành tạo tán: Đối với cành lớn, dùng cưa mini cắt tại vị trí cổ cành để vết cắt nhanh liền sẹo và không bị sâu bệnh tấn công vào vết cắt. Tuyệt đối không dùng dao chặt, làm cho vết chặt không liền sẹo, dẫn đến sâu bệnh tấn công hoặc mọc nhiều chồi non vô hiệu tại đoạn cành còn chừa lại.
Đối với các cành nhỏ trong tán, cành vô hiệu phải được tỉa bỏ bằng liềm hay kéo cắt cành. Phần lớn bà con nông dân mới chú ý cưa bỏ những cành to nằm sát mặt đất, chưa chú trọng tỉa cành vô hiệu nên công tác tỉa cành tạo tán chưa đạt yêu cầu.
Sau khi tỉa xong, tiến hành vệ sinh vườn, thu gom cành nhánh xếp thành luống theo đường đồng mức để cản nước, chống xói mòn và gia tăng chất mùn cho đất sau khi hoai mục. Đồng thời tiến hành bón phân đợt 1.
